Taal van de Tijd

Kris Besselse, al 26 jaar eigenaar van Café de Potdeksel in Utrecht, merkt dit sinds een aantal jaar. Terwijl hij op een overvolle vrijdag een paar biertjes tapt vertelt hij: ‘’De laatste jaren is het niet normaal wat er gebeurt als ik Nederlandstalige muziek opzet in mijn zaak. En het mooie is, als je om je heen kijkt, iedereen doet mee van elke generatie.”

Voorheen was dit ondenkbaar voor Kris. In 1999 begon hij met werken in het café dat hiervoor van zijn ouders was: ‘’Toen ik hier begon te werken werd er amper naar Nederlandstalige muziek omgekeken. Het werd dan ook bijna nooit gedraaid, hier werd eigenlijk alleen maar aandacht besteed aan andere muzieksoorten.’’

Tegenwoordig is het volgens Kris ondenkbaar dat er in een (bruin) café geen Nederlandstalige muziek meer wordt gedraaid. ‘’Het hoort er nu echt bij, een bruine kroeg zonder Nederlandstalige muziek kan niet meer. Mensen vinden het gek als dit niet meer wordt gedraaid, tenzij je als kroeg anders bekend staat.’’ Hiermee doelt Kris op het naastgelegen café, wat specifiek bekend staat als rockcafé.

Ondertussen worden de boxen opgetuigd door zijn collega’s want, zoals wel vaker, komt er een zanger zorgen voor live muziek. Vroeger waren dit vooral Engelstalige coverbands, maar inmiddels zijn dit vaak zangers die alleen Nederlandstalige muziek zingen. ‘’We merken bij het publiek dat dit het beste aanslaat, daarom hebben we er voor gekozen om vaker zangers te boeken. Voorheen deden we dit alleen bij speciale gelegenheden zoals het Smartlappenfestival, maar tegenwoordig merken we dat het altijd een doorslaand succes is.”

Inmiddels is het bruine café op het Lucas Bolwerk behoorlijk volgelopen. Boven het geroezemoes van de mensen hoor je de klanken van ‘Engelbewaarder’, van Marco Schuitmaker. Dit wordt niet door Marco Schuitmaker zelf gezongen, maar door de zanger die is geboekt. ‘’Voor de bekende namen betaal je tegenwoordig prijzen die niet meer te doen zijn’’, zegt Kris. ‘’Maar als je kijkt hoe gezellig het is, is het net of Marco Schuitmaker er wel zelf staat.’’

Het tingelen van de bel klinkt alweer en een bezoeker leunt met zijn armen op de bar, die inmiddels al aardig onder het bier zit. Terwijl hij wacht tot hij een nieuw biertje kan bestellen, vertelt hij het volgende. ‘’Ik ben 66 jaar en opgegroeid met Hazes en Willy Alberti, maar het is net of ik die tijd nu opnieuw aan het beleven ben.’’ Terwijl hij een nieuw biertje krijgt begint hij te glimlachen, het aanstekelijke deuntje van ‘Amalia’ stijgt net op uit de boxen. ‘’Ik zou voor geen goud weten wie dit zingt, maar wat een lekker nummer.’’ Ik krijg een gemoedelijke tik op mijn schouder en de man gaat verder op in de feestende menigte.

De zanger tuigt inmiddels zijn geluidsinstallatie af en de muziek gaat weer op een zachter volume. Sommige mensen vragen om hun rekening, maar het merendeel blijft hangen. ‘’Deze muziek heeft zo’n aanstekelijke werking op de mensen. De meesten zijn helemaal aangestoken door de gezelligheid en blijven vaak dan nog even hangen’’, zegt Kris. Hij rekent nog bij wat mensen af en kijkt tevreden rond, ook voor hem is dit een prachtige vrijdagavond.

De aanstekelijkheid is volgens Kris één van de vele oorzaken waarom deze muziek nu juist zo populair is. ‘’Nederlandse muziek gaat vaak over thema’s zoals liefde en geluk, voor de gasten in de kroeg zijn dit heel herkenbare thema’s. Je merkt het ook vanavond dat de mensen elkaar echt opzoeken rond die thema’s. Bij vrolijke liedjes slaan ze een arm om hun buurman of buurvrouw heen bijvoorbeeld.’’

Terwijl de laatste mensen om 3:00 uur de kroeg verlaten denkt Kris hardop na over nog meer oorzaken: ‘’Ja, het meezinggehalte natuurlijk. Doordat alle gasten de liedjes kennen en kunnen meezingen ontstaat er een soort verbondenheid. De mensen zingen samen mee en komen wat meer los, hierdoor hebben ze een fijne ervaring.’’ Volgens Kris kan dat ook ervoor zorgen dat mensen sneller de liedjes onthouden en opnieuw beluisteren omdat ze het fijne moment nogmaals willen beleven.