Taal van de Tijd

De opleving van Nederlandstalige muziek is erg goed te merken op online platforms. Vooral TikTok en streamingsdiensten spelen een grote rol in de verspreiding van Nederlandstalige muziek. Terwijl de radio langzaam volgt, pushen sociale media deze muziekrevolutie snel vooruit.

Vooral op social mediaplatforms en in de streamingscijfers gaat Nederlandstalige muziek erg hard qua populariteit. Op de streamingsdienst Spotify is er in 2024 7% meer naar Nederlandstalige muziek geluisterd dan een jaar eerder. Het is opvallend dat met name de TikTok artiesten erg goed scoorden.

Christel Waas, die een populair TikTok-account rondom Nederlandstalige muziek runt, heeft hier wel een verklaring voor: ‘’Artiesten delen heel vaak op TikTok korte stukjes vanuit nummers die nog niet uitgebracht zijn. Meestal zijn dit aanstekelijke deuntjes of pakkende teksten die blijven hangen.’’

Het lied ‘Terug in de tijd’ door de zanger Yves Berendse ging in 2024 compleet viraal en werd een regelrechte hit. Dit is opmerkelijk omdat dit nummer eigenlijk al in 2023 was uitgebracht. In mei 2024 maakte Kiki ter Horst een TikTok-video met haar moeder erbij waarin zij dit nummer tweestemmig zongen. Yves Berendse was tot die tijd een relatief onbekende zanger met een paar kleine hits, maar de video van Kiki ter Horst veranderde dit volledig. De video van Kiki en haar moeder werd een viral TikTok sound met meer dan 1,2 miljoen views.

‘’Ik luister al lang naar Nederlandstalige muziek en ik had dit nummer van Yves in de auto onderweg naar huis opstaan. Toen ik thuiskwam had ik het liedje in mijn hoofd en zong het hardop. Mijn moeder zong het ineens mee en zo ontstond het idee om hier een video van te maken.’’ Dat de video zo viraal zou gaan had Kiki nooit van tevoren kunnen voorspellen: ‘’Ik had nooit verwacht dat het in deze mate zou escaleren om het zo te zeggen, maar ik vind het heel gaaf dat Yves mede via mijn platform de bekendheid heeft gekregen die hij verdient.’’

De muziek die in de hitlijsten goed scoort komt tegenwoordig vrijwel direct voort vanuit apps als TikTok en YouTube. Lector muziekinnovatie Koos Zwaan ziet hierin een duidelijk verband: ‘’Wat er in de playlists staat op Spotify of de muziek die door gebruikers gekozen wordt voor onder hun video’s op TikTok of YouTube heeft een directe neerslag op welke songs populair zijn en daardoor dus ook op de hitlijsten. Doordat er nu steeds meer Nederlandstalige sounds viraal gaan, staan er vanzelfsprekend ook meer Nederlandstalige nummers in de hitlijsten.”

Verschil tussen Streaming en AirPlay

Waar de streamingcijfers in een rap tempo stijgen, stijgen de AirPlaycijfers minder snel. AirPlaycijfers De AirPlay cijfers van Stichting Nederlandste Top 40 (AirPlay van 100%NL, NPO Radio 2, NPO 3FM, Q Music, Radio Veronica, Radio 538, Sky Radio en SLAM!) laten namelijk een minder snelle stijging zien. Waar in de streaming Top 50 van 2024 de Top 5 voor 80% gevuld is door Nederlandstalige muziek, vinden we in de AirPlay Top 50 van 2024 het hoogste geklasseerde Nederlandstalige nummer pas terug op plaats 42.

Frank Helmink legt uit hoe dit grote verschil te verklaren is: ‘’Bij het streamen worden er veel meer verschillende soorten nummers gestreamd. Op de radio krijgen vooral de echte hits de aandacht. Dit betekent dat het genre op de radio ook wel populairder wordt, alleen dat het minder opvallend is. Maar bijvoorbeeld liedjes als ‘Terug in de tijd’ en ‘Zoet, zout, zuur’ hoor je nu ook op zenders als Qmusic en Radio 538 terug.

Nederlandstalige muziek op de radio

‘’Op een mainstream radiozender zoals NPO Radio 2 merken we zeker een toename in de populariteit van Nederlandstalige muziek gedurende de laatste jaren’’, vertelt music director van Radio 2 Basyl de Groot. Het aanbod van Nederlandstalige muziek stijgt overal in de ether en de Groot vertelt hier het volgende over: ‘’Het klopt dat er steeds meer vooral Nederlandstaligemuziek te horen is. Bij NPO Radio 2 steunen we al sinds een aantal jaren steevast nieuwe Nederlandse muziek en in het begin moesten we echt op zoek naar geschikte tracks in onze eigen taal. Maar tegenwoordig hebben we zoveel keus dat we bij lange na niet alle Nederlandstalige tracks kunnen draaien.’’

Basyl de Groot legt uit hoe lastig het is om de AirPlay- en de streamingsdata te vergelijken: ‘’Op de streamingsdiensten zijn er sowieso vaak andere tracks populair dan op de radio. Dat heeft deels te maken met de gebruikers, omdat streaming met name fanatiek gebruikt wordt door jongeren, maar ook omdat streaming een andere functie heeft dan de radio. Bij de radio richt elke zender zich op een bepaalde groep mensen, waarbij men nieuwe en oude muziek afwisselt en rekening houdt met het ritme van de dag. Dat werkt bij streaming heel anders, waardoor je soms radiohits hebt die het op streaming niet zo goed doen, maar ook streaming hits die op de radio niet zoveel gedraaid worden.’’

Op een Nederlandstalig radiostation als Sterren NL is Nederlandstalige muziek uiteraard altijd al populair geweest, aangezien het een volledig Nederlandstalige zender is. Toch merkt DJ Marcel de Vries van Sterren NL een verschuiving binnen de doelgroep: ‘’De groep jongeren die het omarmt is veel groter geworden binnen ons luisterpubliek. Voorheen werd er vooral buiten de Randstad naar ons geluisterd, maar ik merk dat tegenwoordig ook de Randstad het Nederlandstalig lied omarmt. We hebben bij Sterren NL nu ook een heel hoog marktaandeel in de categorie 19-35 jarigen.’’

Toekomst op TikTok

TikTokster Waas verwacht dat de populariteit van Nederlandstalige muziek zal blijven aanhouden. Dit komt mede omdat ze gemerkt heeft dat er steeds vaker Nederlandstalige nummers doorbreken via platforms zoals het hare: ‘’Ik denk dat de populariteit van Nederlandstalige muziek zal blijven  doorzetten, zeker als de artiesten jongeren blijven aanspreken met de nieuwe stroming van Nederlandstalige muziek.’’ Vooral de teasers die de artiesten plaatsen dragen er bij volgens Waas aan bij dat de populariteit op social media zich zal blijven voortzetten: ‘’Doordat er steeds meer hits al gescoord worden voordat ze uitgebracht zijn, denk ik dat de streamingscijfers alleen maar zullen blijven toenemen. Daarom richt ik mijn account ook in op deze teasers.’’

Ook Kiki ter Horst verwacht dat TikTok in de toekomst bij zal blijven dragen aan deze toenemende populariteit: ‘’De nummers blijven snel hangen bij het publiek en door platformen zoals Instagram en TikTok wordt de liedjes sneller en meer onder de mensen verspreid. De artiesten spelen goed in op de huidige populariteit op social media door ook zelf al steeds meer TikTok video’s te maken en campagnes op te zetten. Dit merk ik ook door de toegenomen belangstelling vanuit artiesten voor een samenwerking met mijn platforms.’’